Visie Stuwwal
De Stuwwal Nijmegen zorgt met landschappelijke tegenstellingen als het contrast tussen hoog en laag voor een bijzondere schoonheid. De complexe ondergrond zorgt voor een grote diversiteit in flora en fauna. Deze buitengewone schoonheid dreigt verloren te gaan door de toenemende klimaatverandering. Het heuvellandschap reikt tot het stadscentrum van Nijmegen waar deze het meest is aangetast door naoorlogse occupatie. Een vernieuwde infrastructuur van schoon water is het ingrediënt voor de transformatie tot nieuw biologisch leven. Een vruchtbare ondergrond wordt gecreeërd voor de paviljoens door een stapsgewijze transformatie van de bestaande gebouwen op plint niveau.
Natuurlijke verbinding
De stuwwal vormt een geomorfologische natuurlijke verbinding tussen Nijmegen en het Duitse Kleve. Deze is van hoge historische en ecologische waarde, waarbij water een grote rol speelt. Zo werd de stuwwal 2000 jaar geleden voor het eerst op waarde geschat door de Romeinen. Een aquaduct zorgde destijds voor schoon water uit de bronnen en beken. Het water uit de bronnen is indirect regenwater dat door de zand- en leemlagen wel enkele maanden tot een jaar onderweg kan zijn. Door de bufferende werking van de stuwwal treedt door het jaar heen dezeflde hoeveelheid water uit de stuwwal met een bijna constante temperatuur van 12 graden. Dit zorgt er voor dat beken in de winter niet dichtvriezen. Het hedendaagse stedelijke stuwwallandschap kenmerkt zich vooral door bestrating, infrastructuur en bebouwing. Hemelwater volgt hierbij niet de natuurlijke weg waardoor deze niet goed functioneert als waterfilter. Dit wordt versterkt door het veranderende klimaat. Een uitgedroogde stuwwal wordt het resultaat van het toenemende aantal warmere dagen per jaar.
Natuurlijke waterleiding
De klimaatverandering levert echter nog een ander effect op. We krijgen namelijk te maken met meer perioden van hevige regenval. Deze kosteloze bron kan door de betrokken gemeente als eerste stap worden ingezet om de uitgedroogde ondergrond weer vruchtbaar te maken. Een hernieuwd water netwerk volgt het oude tracé van het Romeinse aquaduct, een archeologisch monument. Deze natuurlijke waterleiding loopt door tot aan het stadscentrum van Nijmegen, waar het samen met de frisse wind een aangename plek is in warmere dagen. Sombere architectuur en leegstand domineren nu deze plek waar zich in de huidige situatie een hotelcomplex, twee woontorens en een kantoorgebouw bevinden. Met de aanwezigheid van parkeerplaatsen, garageboxen en bergingen is het huidig gebruik van de stuwwal op plint niveau vooral privé toegankelijk.
Paviljoens
Wanneer de ondergrond weer vruchtbaar en leefbaar is kunnen ook de gebouwen op de begane grondlaag getransformeerd worden. Om te zorgen voor een publiek toegankelijk stuwwallandschap is er voor gekozen om de huidige gebouwen te transformeren tot meerdere paviljoens solidair met het landschap. De locatie van elk paviljoen is gebaseerd op de relatie die het paviljoen aangaat met de stuwwal. De steile stuwwalrand en het veranderende klimaat lenen zich uitstekend voor nieuwe gewassen, waaronder wijnlandbouw. Het huidige kantoorgebouw aangrenzend aan de stuwwalrand zal hierbij worden getransformeerd als biologische boerderij met wijnproeverij. De stuwwalrand is ook de plek waarbij in één oogopslag de geschiedenis van Nijmegen kan worden afgelezen. Dit paviljoen, als verlengstuk van het huidige Valkhof museum, gaat hierbij de visuele relatie aan met het vergezicht. De vormtaal met bijbehorend materiaalgebruik versterken deze relatie. In deze bosrijke omgeving is ook plaats voor een prefab hotelkamer, een opwaardering van het bestaande hotelcomplex. Deze wordt bevestigd aan de bestaande betonnen kolommen waardoor het idee van een boomhut ontstaat.
Vormgeving paviljoens
De huidige structuur van de aanwezige gebouwen op de begane grond zal hierbij gelden als uitgangspunt voor de vormgeving van de paviljoens. Deze worden gevormd door de relatie met het water, het uitzicht, de stedelijke en landschappelijke inpassing en natuurlijke weersinvloeden. Zo dient het glazen paviljoen als biologische restaurant en brengt de producten in contact met het publiek. Hierbij worden eenvoudig grote overstekken gecreëerd onder de bestaande bebouwing als bescherming tegen de zon. Een atrium voor natuurlijke ventilatie onstaat in het opengewerkte trappenhuis. Deze kern, als onderdeel van het energiesysteem, zal dienen als koude-warmte opslag voor de gebouwen. Om de noodzaak van het gebruik van regenwater kenbaar te maken wordt het hemelwater zichtbaar geïnfiltreerd.
Materiaal paviljoens
Het materiaal voor de paviljoenen wordt hierbij voornamelijk gehaald uit sloopafval van de bestaande gebouwen. Steenachtige materialen worden gebruikt voor paviljoens aan de stadsrand. Verschillende soorten gerecycled hout zijn toegepast voor paviljoens aan de stuwwalrand. Door de verscheidenheid in kleur van het materiaal verenigen de paviljoens zich moeiteloos met de groene bosrijke omgeving. Zo wordt het sloopafval op een natuurlijke manier teruggegeven aan de stuwwal.
De bestaande gebouwen met bijbehorende functies kunnen op deze manier worden gehandhaafd. Een verdere teloorgang van de stuwwal zal hierdoor worden tegengegaan. Het landschap zal in de toekomst op waarde worden geschat en een aanwinst worden voor de stad. Deze grensoverschrijdende strategie is daarom hard nodig, ook voor andere beschadigde stuwwallen.